هوش مصنوعی عمومی (AGI) همچنان یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی دانشمندان علوم کامپیوتر و شاخههای مرتبط است. علیرغم پیشرفتهای اخیر در زمینههایی مانند یادگیری ماشین، درک زبان طبیعی و تصویر، همچنان فاصلهای عمیق با ساخت یک ماشین هوشمند مصنوعی با تواناییهای شناختی مشابه انسان وجود دارد. در این مقاله، ماهیت و ویژگیهای AGI بررسی و عواملی مانند پیچیدگی شناختی انسان، محدودیت دادههای آموزشی و چالشهای اخلاقی به عنوان موانع اصلی در مسیر ساخت AGI معرفی شدهاند. همچنین راهکارهایی برای غلبه بر این چالشها پیشنهاد شده است.
هوش مصنوعی عمومی (AGI) نوعی هوش مصنوعی است که میتواند در حوزههای مختلفی مانند انسان عمل کند. AGI میتواند مسائل پیچیدهای را در زمینههای گوناگون حل کند، یاد بگیرد و استدلال کند.
AGI برخلاف هوش مصنوعی محدود (ANI) که تنها در یک حوزه خاص مثل بازی شطرنج یا تشخیص تصویر توانایی دارد، میتواند طیف گستردهای از تواناییهای شناختی را نشان دهد.
برای رسیدن به هوش مصنوعی عمومی AGI، هوش مصنوعی باید قابلیتهایی مانند یادگیری، استدلال، حل مسئله، زبان و درک متن، طراحی هدفمند، خلاقیت و آگاهی خود را داشته باشد. الگوریتمهای یادگیری ماشینی مانند یادگیری عمیق، یادگیری تقویتی و بهینهسازی باینری ممکن است بتوانند به پیشرفت AGI کمک کنند.
اما هنوز چالشهای بزرگی برای ساخت AGI وجود دارد. مغز انسان بسیار پیچیده است و الگوریتمهای فعلی هوش مصنوعی هنوز به اندازه کافی قدرتمند نیستند. برخی دانشمندان معتقدند شاید نیاز به یک پیشرفت تکنولوژیکی بزرگ مانند کوانتوم کامپیوتینگ باشد تا بتوان به AGI دست یافت.
در مورد زمان دقیق ظهور AGI نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی محققان پیشبینی میکنند تا 2040-2050 میلادی AGI محقق خواهد شد، اما برخی دیگر معتقدند این اتفاق سالهای بیشتری طول خواهد کشید. البته دانشمندان زیادی هم هستند که اصلا در توانایی بشر برای ساخت AGI تردید دارند.
در مجموع، AGI هدف بلندمدت حوزه هوش مصنوعی است اما رسیدن به آن نیازمند تلاش و پژوهش بسیار زیادی در سالهای آینده است. با وجود پیشرفتهای اخیر در هوش مصنوعی، هنوز فاصله زیادی تا ساخت یک ماشین هوشمند به اندازه انسان وجود دارد.
هوش مصنوعی عمومی ( AGI ) چیست؟
هوش مصنوعی عمومی یا AGI، نوعی هوش مصنوعی فراانسانی است که قادر است مانند انسان، طیف گستردهای از تواناییهای شناختی از جمله استدلال، حل مسئله، یادگیری زبان و خلاقیت را به نمایش بگذارد.
AGI میتواند در حوزهها و موقعیتهای مختلفی که قبلاً با آنها مواجه نشده است، یاد بگیرد و کار کند. AGI در واقع یک سیستم هوشمند مصنوعی کلنگر است که قادر است از دانش و مهارتهای کسب شده در یک زمینه برای حل مسائل و انجام وظایف در زمینههای دیگر استفاده کند.
AGI باید بتواند مفاهیم انتزاعی را درک کرده و از آنها برای حل مسائل جدید استفاده کند. همچنین AGI باید قابلیت یادگیری مداوم داشته باشد و بتواند دانش خود را به طور مستقل گسترش دهد.
در مجموع AGI یک سیستم هوشمند مصنوعی است که تواناییهای شناختی مشابه انسان را در سطحی فراتر از هوش مصنوعی محدود نشان میدهد.
بیشتر بخوانید: تکینگی فناوری چیست و چه زمانی به آن دست پیدا می کنیم؟
آیا می توان مغز انسان را به صورت AGI شبیه سازی کرد؟
شبیهسازی کامل مغز انسان به عنوان یک هوش مصنوعی عمومی AGI هنوز بسیار دشوار است و توانایی فعلی علم و تکنولوژی ما این امکان را فراهم نکرده است. اما برخی تلاشها در جهت شبیهسازی بخشهایی از مغز انسان برای ایجاد یک AGI صورت گرفته است:
- شبکههای عصبی مصنوعی عمیق الهام گرفته از ساختار شبکههای عصبی بیولوژیکی مغز هستند و توانایی یادگیری الگوها را دارند.
- مدلسازی سلولهای عصبی و اتصالات سیناپسی آنها برای شبیهسازی فعالیت مغز.
- استفاده از الگوریتمهای الهام گرفته از فرایندهای شناختی مغز مانند حافظه کاری، توجه و تصمیمگیری.
- شبیهسازی ساختارهای مغز مانند قشر مخ، هیپوکامپ و مدارهای پاداش برای الگوبرداری از عملکردهای آنها.
- استفاده از روشهایی مانند یادگیری تقویتی برای یادگیری مهارتهای حرکتی و تعاملی.
اما همچنان فاصله زیادی تا شبیهسازی کامل مغز انسان وجود دارد. پیچیدگی بالای ساختار و عملکرد مغز انسان چالشبرانگیزترین مانع در این مسیر است. بنابراین در آینده نزدیک ممکن است شاهد شبیهسازیهای جزئی و محدود از مغز باشیم، نه یک شبیهسازی کامل.
تفاوت AI با ASI و AGI چیست؟
AI (هوش مصنوعی) به طور کلی به سیستمهایی اطلاق میشود که قادرند وظایف و فعالیتهایی را که معمولاً نیاز به هوش انسانی دارند، انجام دهند. مانند سیستمهای یادگیری ماشینی و رباتیک.
AGI (هوش مصنوعی عمومی) نوعی هوش مصنوعی فراانسانی است که میتواند مانند انسان، طیف گستردهای از تواناییهای شناختی را نشان دهد و در زمینههای متفاوتی به حل مسائل بپردازد.
ASI (هوش مصنوعی فراانسانی) به هوش مصنوعیای گفته میشود که تواناییهای شناختی آن از انسان فراتر رفته و به مراتب بالاتر از هوش انسانی است. ASI میتواند به طور مستقل از انسان یاد بگیرد و هوش خود را به سرعت افزایش دهد.
تفاوت اصلی AGI و ASI در میزان هوش و توانایی آنهاست. AGI در سطحی مشابه انسان عمل میکند در حالی که ASI به مراتب از انسان باهوشتر است. البته AGI هم میتواند با یادگیری مداوم، در نهایت به ASI تبدیل شود.
در مجموع:
- AI شامل هر نوع سیستم هوشمندی میشود که وظایف خاصی را انجام دهد.
- AGI میتواند مانند انسان عمل کند اما محدود به سطح هوش انسان است.
- ASI از انسان بسیار باهوشتر بوده و دارای تواناییهای شناختی بالاتری است.
جمع بندی نهایی
علیرغم پیشرفتهای چشمگیر اخیر در حوزه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، همچنان فاصله قابل توجهی تا ساخت یک هوش مصنوعی عمومی با تواناییهای شناختی مشابه انسان وجود دارد. پیچیدگی بسیار بالای مغز انسان و نبودِ الگوریتمها و سختافزارهای کافی، از مهمترین چالشهای فنیِ پیشِ رو به شمار میروند.
علاوه بر این، مسائل اخلاقی و نظارتی نیز وجود دارند که باید قبل از ایجاد AGI مورد توجه قرار گیرند. با توجه به وضعیت فعلی، بعید به نظر میرسد شاهد ظهور AGI در دو دهه آینده باشیم. احتمالاً تحقق کامل AGI حداقل تا اواسط قرن حاضر یا فراتر از آن زمانبر خواهد بود، مگر اینکه پیشرفتهای بنیادین و غیرمنتظرهای در علوم مرتبط رخ دهد. با این حال، مسیر تحقیق و توسعه در این زمینه باید با جدیت ادامه یابد.